Già yếu khi công chứng không phải khám sức khỏe

Theo đơn kiện, bà Trinh là con nuôi thực tế của bà Huệ. Bà cho rằng nhà, đất có phần đóng góp, tôn tạo nên phải xem xét công sức của bà khi bà Huệ cho bà A. (con nuôi hợp pháp của bà Huệ) toàn bộ tài sản này. Cạnh đó, việc lập di chúc của bà Huệ là trái pháp luật vì bà Huệ không phải người duy nhất được hưởng thừa kế theo pháp luật đối với tài sản này mà lại làm di chúc cho bà A.

Bà Trinh cũng cho rằng việc công chứng phải có giấy xác nhận về tình trạng sức khỏe vì tại thời điểm công chứng, bà Huệ đã lớn tuổi, sức khỏe rất yếu. Chứng cứ là xác nhận của bệnh viện về việc bà Huệ đã điều trị ung thư vú từ tháng 9-2010 đến tháng 6-2012. Người già yếu như bà Huệ thì không đủ sức khỏe, minh mẫn để quyết định những vấn đề hệ trọng về tài sản nên việc ký các văn bản công chứng không thể hiện đúng ý chí của bà Huệ.

Xử sơ thẩm tháng 9-2016, TAND TP Vũng Tàu nhận định Luật Công chứng không quy định người già yếu khi đề nghị công chứng phải có giấy khám sức khỏe. Bà Trinh cũng không cung cấp được kết luận của cơ quan có thẩm quyền rằng vào thời điểm công chứng bà Huệ mất năng lực hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.

Về ý kiến bà Trinh cho rằng di chúc không hợp pháp vì chỉ có một người làm chứng, tòa nhận định di chúc của bà Huệ không thuộc trường hợp công chứng phải có người làm chứng theo Điều 656, khoản 2 Điều 658 BLDS. Ngoài ra, trong các văn bản công chứng, bà Huệ tự ký, tự điểm chỉ. Công chứng viên xác định bà Huệ hoàn toàn minh mẫn nên không thuộc trường hợp phải có người làm chứng theo khoản 2 Điều 47 Luật Công chứng và Điều 656 BLDS.

Từ đó tòa đã chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện, tuyên di chúc vô hiệu do bà Huệ đã di chúc định đoạt cả phần tài sản chưa được chuyển giao cho mình. Về yêu cầu tuyên hợp đồng tặng cho đất vô hiệu, tòa không chấp nhận do tài sản này bà Huệ đã được cấp quyền sử dụng, sở hữu từ năm 1989 mà không có tranh chấp. Do đó, bà Huệ toàn quyền định đoạt tài sản.

Theo tòa, ý kiến của phía bà Trinh rằng khi bà Huệ ốm, bà A. nên tập trung chăm sóc bà Huệ chứ không nên yêu cầu bà Huệ công chứng giấy tờ tặng cho tài sản cho bà A. là suy đoán, không dựa trên nguyên tắc cơ bản của BLDS.

Bà Trinh đã kháng cáo bản án sơ thẩm, phòng công chứng và bà A. không kháng cáo. Hiện TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đang thụ lý giải quyết theo trình tự phúc thẩm.